Tadeusz Sołtyk (1909-2004)Wybitny konstruktor lotniczy Tadeusz Sołtyk urodził się w Radomiu, gdzie uczęszczał do szkoły średniej. Po ukończeniu Wydziału Mechanicznego na Politechnice Warszawskiej rozpoczął w 1935 r. pracę zawodową w Państwowych Zakładach Lotniczych w Warszawie. Początkowo uczestniczył w pracach nad udoskonalaniem lekkiego bombowca Karaś, a następnie, w sposób bardziej zaawansowany, w projektowaniu samolotu Sum. Po udziale w kampanii wrześniowej pracował podczas okupacji w majątku rolnym.Bezpośrednio po wojnie zorganizował Lotnicze Warsztaty Doświadczalne w Łodzi, gdzie powstają pod jego kierunkiem samoloty Szpak i Żak, a następnie zaawansowany konstrukcyjnie wojskowy szkolny Junak i akrobacyjny Zuch. Ostatnimi konstrukcjami LWD były samoloty: łącznikowy Żuraw oraz 10-miejscowy Miś, wykonane tylko jako prototypy.
W 1950 r. Tadeusz Sołtyk zajął stanowisko Głównego Konstruktora w WSK-Okęcie w Warszawie. Po przeniesieniu w 1952 r. do ILot zaprojektował kolejną wersję Junaka oraz sanitarną wersję samolotu CSS-13. Obydwa te samoloty produkowano seryjnie.
Na początku lat 50. Sołtyk wraz z zespołem ILot rozpoczął projektowanie dla wojska całkowicie metalowego samolotu szkolno-treningowego TS-8 Bies. W latach 1957-1960 wyprodukowano go w ilości 242 egzemplarzy.W 1957 r. zespół został przeniesiony do Ośrodka Konstrukcji Lotniczych WSK-Okęcie. Kontynuowano tu projektowanie pierwszego polskiego samolotu szkolno-treningowego o napędzie odrzutowym TS-11 Iskra, służącego szkoleniu polskich pilotów wojskowych. Iskier wyprodukowano łącznie ok. 450 sztuk i są eksploatowane do czasów obecnych.
W 1964 r. Tadeusz Sołtyk rozpoczął pracę nad naddźwiękowym samolotem szkolno- -treningowym TS-16 Grot. W wyniku decyzji, także o charakterze politycznym, prace nad tym ciekawym projektem zostały przerwane. W 1967 r. wskutek ogólnej atmosfery wytworzonej wokół jego osoby Tadeusz Sołtyk przeszedł do pracy w Przemysłowym Instytucie Automatyki i Pomiarów. Pracował tutaj w dziedzinie automatyki dla statków i okrętów oraz zakładów przemysłowych. W latach 1981-1992 był ponadto konsultantem WSK-Okęcie (samolot Orlik) oraz doradcą ILot (samolot Iryda). W 1992 r. przechodzi na emeryturę.
Poza pracą konstrukcyjną Tadeusz Sołtyk prowadził w latach 40. i 50. zajęcia dydaktyczne na wyższych uczelniach technicznych i wojskowych oraz był członkiem Krajowej Rady Lotnictwa i Rad Naukowych kilku instytutów. Wśród wielu odznaczeń i odznak, które otrzymał, należy wymienić: Sztandar Pracy II klasy i Krzyż Kawalerski OOP oraz nagrody: Nagroda Państwowa II stopnia za samolot Junak, Nagroda MON I stopnia za samolot Iskra oraz Mistrz Techniki I stopnia za system automatyczny dla statków. W 1955 r. uzyskał stopień docenta, zaś w 1975 r. tytuł profesora nauk technicznych. Poza działalnością zawodową Sołtyk był entuzjastą żeglarstwa, a ponadto projektował łodzie, bojery, a nawet w 1938 r. jacht morski o powierzchni żagla 30 m2.
Profesor napisał ponadto 5 książek, z których jedna ma charakter wspomnieniowy. Jej tytuł „Dwa żywioły, dwie pasje” jest trafną syntezą życia konstruktora lotniczego, pilota samolotowego i szybowcowego, oraz żeglarza i projektanta łodzi żaglowych, jakim był autor.
Ryszard Piotr Mętrak